İş sağlığı ve güvenliğinin profesyonel aşamalarından birisi olan risk değerlendirmesi, işyerinde yaşanma ihtimali olan tüm rizikoların hesaplanması ve bunlara alınabilecek önlemlerin kararlaştırılması sürecidir.
Risk değerlendirmesi ve sonuç değerlendirmesi 6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunundaki maddelere göre yapılmaktadır. İş güvenliği kapsamında yapılan çalışmaların rapor edilmesi de aynı sürecin parçasıdır. İsmi geçen kanunun bir maddesi sadece bu süreçle ilgilidir.
Risk değerlendirmesi, kontrol, ölçüm ve araştırma Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın koordinesinde yapılmaktadır. Bu alanda yetkilendirilmiş firmalar aracılığıyla bu hizmetler yürütülmektedir. Ancak tüm bu hizmetlerin en üstünde bakanlık bulunur.
İş sağlığı ve güvenliği uzmanlarının üzerinde en fazla durduğu konulardan biri de risk değerlendirmesi nedir konusudur. Zira bir iş yerinin güvenliği risklerin hesap edilmesine bağlıdır. İş sektörü ile ilgili alınacak tedbirler risk değerlendirmesi sonucu ortaya çıkar.
İş yerlerinde yaşanacak iş kazaları ve meslek hastalıklarının risk değerlendirmesi ile önlenmesi mümkün olmaktadır. Profesyonel bir şekilde yapılan risk değerlendirmesi iş güvenliğinin en önemli safhalarından birisidir.
OSGB firmalarının iş sağlığı ve güvenliği uzmanları aracılığıyla iş yeri yetkililerine risk analizi nedir kısaca anlatması önemlidir. Risk analizi çalışmaları kapsamında iş güvenliği uzmanları ve iş yeri hekimleri gerekli hazırlıkları iş yerleriyle birlikte yapmaktadır.
Tehlikeler belirlenip, risk oluşturan etkenler tespit edildikten sonra her bir durum ayrı ayrı dikkate alınarak kimlerin, nelerin, ne şekilde ve hangi şiddette zarar göreceği belirlenir. Oluşturulan veriler doğrultusunda ulusal veya uluslararası standartlar esas alınarak seçilen yöntemlerden bir veya birkaçı kullanılarak analiz edilir. Risk analizi olasılık dağılımı olarak işverenlere sunulur. Olasılık dağılımını elde etmek için belirlenen yöntemler vardır.
Belirlenen yapısal modele göre bireysel kestirimler, satış ve maliyetlerin olasılık dağılımları gibi, matematiksel olarak birleştirilerek net değer,şimdiki değer gibi son değişkenin olasılık dağılımına ilişkin parametreler elde edilir.
Risk analizi oluşturulmasında stratejik planlama yardımıyla işlemler yürütülür ve sonuçlandırılır. Stratejik planlama da amaç belirlenir, firma iç ve dış çevresi konusunda bilgi toplanır, kaynaklar belirlenir ve yapılacak sistem ve duyarlılık analizleri ile sonuçlandırılır.
Risk Analizinde son nokta simülasyon sürecidir. Sorun tanımlanarak denklem belirlenir ve model geliştirilmiş olur. Öncelikle bağımsız daha sonra bağımlı değişkenler ile denklemler bilgisayara girilir ve yorumlanır.
İşyerinde birbirinden farklı departmanlar mevcut ise her bir bölüm için risk analizi gerçekleştirilmelidir. Ayrı bölümler için gerçekleştirilen risk analizleri bir bütün olarak değerlendirilir.
Riskler analiz edilerek etki büyüklüklerine göre sıralanıp kontrol amacıyla bir planlama oluşturulur. Risk mümkünse ortadan kaldırılır, mümkün değilse kabul edilebilir bir seviyeye indirilir. Riskleri ortadan kaldırmak için hazırlanan planlar işverence uygulamaya konulur. Planlar düzenli olarak izlenir, denetlenir ve aksama olduğunda gerekli düzeltici ve önleyici işlemler gerçekleştirilir. Tabi ki de risk kontrolü gerçekleştirilirken dikkat edilmesi gereken diğer bir husus yeni risklerin oluşmasına olanak vermemektir.
Olay; İskele üzerinde çalışma.
Tehlike; İskele.
Tehlike unsurları;
-İskele Ayaklarının Yere Tam Oturmaması.
-İskele Çaprazlarının Tam Olarak Monte Edilmemesi
-İniş ve Çıkış Merdiveninin Olmaması
-Platform Korkuluklarının Olmaması
-Tekerlekli İskelelerde Frenin Olmaması
-İskele üzerinde Taşıma Kapasitesinin Belirtilmemiş Olması
-Emniyet Kemeri Takılmaması
-Sökü Yapılması
Belirlenen unsurlardan a şıkkı için oluşturulmuş riskleri incelersek;
İskelenin yıkılması, iskele üzerindeki malzemelerin aşağıya düşmesi, iskele üzerindeki işçinin düşmesi, iskelenin diğer işçilerin üzerine yıkılması.
Tüm riskler için olasılık, şiddet, risk puanı ve öncelik sırası numaralandırılır.
Önlem; İskele Ayakları Denetlenmeden İşe Başlanmaması
Önlemi almakla sorumlu kişi; tüm firmalar.
